9.Sınıf Dil ve Anlatım Kitabı 1.Ünite:İletişim (Sayfa:10,11,12,13,14,15,16,17)

Posted on
  • 21 Aralık 2012 Cuma
  • by
  • çalışma kitabı cevapları
  • in
  • Etiketler:

  • 9.Sınıf Dil ve Anlatım Kitabı 1.Ünite:İletişim (Sayfa:10,11,12,13,14,15,16,17)
    1.İLETİŞİM

    1. Yukarıdaki çizimler incelendiğinde sosyal bir varlık olan insanın hangi temel ihtiyacı karşımıza çıkar? Tartışınız. Ulaştığınız sonucu sözlü olarak ifade ediniz.

    1. Çizimler incelendiğinde insanın iletişim ihtiyacı karşımıza çıkar. İnsan sosyal bir varlıktır ve mutlaka iletişime geçmek zorundadır.



    2. a. Yukarıdaki resim ve fotoğraflar incelendiğinde binlerce yıllık bir geçmişe sahip olan insanoğlunun çevresiyle iletişim kurmak için başvurduğu yollar ve geçirdiği süreç ile ilgili neler söylenebilir? Tartışınız. Ulaştığınız sonuçları maddeler hâlinde tahtaya yazınız.

    a. En ilkel çağlardan günümüz iletişim ve bilgi çağına kadar gelen süreçte insanoğlu imkanları ölçüsünde iletişim vasıtalarını kullanmıştır. Mağara duvarlarına figür çizmek ve dumanla haberleşmekten günümüze kadar imkanları nispetinde iletişim kurmuş bir varlıktır.

    b. Diğer canlıların, örneğin arıların da anlaşmalarında insanoğlu gibi bir süreçten geçtiği söylenebilir mi? Buradan hareketle insanların ve hayvanların anlaşmaları ile ilgili hangi sonuca ulaşılabilir?

    b) Söylenemez; çünkü insanoğlu arayarak çabalayarak iletişimi bugünlere getirmiştir. Ama insan dışındaki varlıklar içgüdüsel olarak anlaştığı için onlarda böyle bir kaygı yoktur.

    3. Günümüzde sıklıkla kullandığımız anlaşma araçları nelerdir? Defterinize yazınız.

    3. Günümüzde en sık kullanılan iletişim aracı internet, televizyon, gazete, kitap… olarak karşımıza çıkara.

    4. Aşağıdaki semboller, insanlar arasında bir anlaşma aracı olabilir mi? Sözlü olarak ifade ediniz.

    4. Onlar da bir iletişim aracıdır.

    5. Atatürk ilke ve inkılaplarıyla basın özgürlüğü arasında bir ilişki kurulabilir mi? Tartışınız. Ulaştığınız sonuçları defterinize yazınız.

    5)Atatürk ilke ve inkılaplarıyla basın özgürlüğü arasında ilişki kurulabilir.



    1. Etkinlik

    Öğrencilerden hiçbir şey yazmadan, konuşmadan, işaretleşmeden, birbirlerine bakmadan bir-iki dakika olduk­ları yerde durmaları istenir. Öğrencilere bu hâlin sürdürülmesinin mümkün olup olmayacağı konusunda düşünce­leri sorulur.



    1. Yukarıdaki metinde geçen Haşmet Gülkokan’ın en belirgin kişilik özellikleri nelerdir?

    1. En belirgin özelliği konuşkan olmasıdır. Onun tek deri dostlardan arkadaşlardan birini bulup dertleşmek, konuşmak ve dedikodu yapmaktır.

    2. Yukarıdaki metinde Haşmet Gülkokan’ın günlük hayatından bir kesit anlatılmıştır. Anlatılanlardan hareketle Haşmet Gülkokan’ın toplum ve aile hayatıyla ilgili hangi sonuçlara ulaşabilirsiniz? Defterinize yazınız.

    2. Toplum ve aile hayatıyla Haşmet Gülkokan sürekli çevresiyle iletişim içerisinde biri olmasıdır.

    3. Haşmet Gülkokan “somurtkan, iletişime kapalı, duygu ve düşüncelerini açıklamaktan çekinen, çevresiyle iletişim kurduğu zaman da çevresini sürekli eleştiren” kişilik özelliklerine sahip olsaydı Haşmet Gülkokan’ın hayata bakış açısı, çevresiyle ilişkisi, aile yaşantısı ile ilgili nasıl bir sonuca varılırdı? Sözlü olarak ifade ediniz.

    3.Haşmet yukarıda sayılan özellikleri taşımadığı için çevresinde sevilen biridir. somurtkan, iletişime kapalı, duygu ve düşüncelerini açıklamaktan çekinen, çevresiyle iletişim kurduğu zaman da çevresini sürekli eleştiren kişiler toplumda pek sevilmez ve kimse de onlarla ilişkiye girmek istemez.

    4. Haşmet Gülkokan’ın çevresiyle kurduğu iletişimden hareketle iletişimin insan hayatındaki önemi ve değeri ile ilgili neler söylenebilir? Tartışınız. Ulaştığınız sonuçları aşağıdaki şemada bulunan noktalı yerlere yazınız.




    insanlar arasında anlaşmayı ve paylaşmayı sağladığı



    bilimin gelişmesine katkı sağladığı



    sosyalleşmeyi sağladığı



    inanç ,gelenek ,göreneklerin bir sonraki kuşağı aktarılarak kültürün devamını sağladığı


    İletişim

    hayatın akışın sağladığı

    için önemlidir

    ortak bir amaç uğruna mücadeleyi kolaylaştırdığı


    sorunların çözümünde vasıta olduğu




    a. Yukarıda Haşmet Gülkokan ile eşi arasında gerçekleşen bir iletişim süreci resimlenmiştir. Bu iletişim sürecin­de kullanılan iletişim ögelerini ve bu ögelerin işlevlerini aşağıda verilen bilgilerden hareketle tespit ediniz.

    a.

    b. Yukarıdaki tabloda verilen Haşmet Gülkokan ile karısı arasında geçen iletişim sürecini ve bu süreçte kullanılan iletişim öğelerini dikkate alarak metinde geçen başka bir iletişim sürecini iletişim tablosu üzerinde gösteriniz.

    b.

    Gönderici(konuşan): Haşmet Gülkokan: Gülüm bizim ciğer!

    Alıcı(dinleyen) Kasap (Sakatatçı): Hazır Haşmet Bey

    İleti(mesaj) : Ciğer

    Kanal: Konuşma

    Şifre: Dil

    Dönüt: Hazır Haşmet Bey

    Bağlam: Sakatatçının dükkanı



    2. Etkinlik

    Her öğrenci kendisinin belirleyeceği bir derste (matematik, Türk edebiyatı, tarih, fizik, beden eğitimi gibi) gerçek­leşen iletişim sürecini, bu iletişim sürecinde kullanılan ögeleri belirleyerek defterine yazar.



    6.

    a. Yukarıda gösterilen ilk dört iletişim sürecinde iletişim gerçekleşmezken sonraki iletişim sürecinde gerçek­leşmektedir. Bu iletişim süreçlerinde iletişim ögelerinin özellikleri de dikkate alındığında iletişimin gerçekleşme ve gerçekleşmeme nedenleri nelerdir? Tartışınız. Sonuçları defterinize yazınız.

    a. İletişimde her kişi arasında olur. Yani gönderici ve alıcı arasında olur ve bu ikisi de istekli olmalıdır. Bunlardan biri olmazsa iletişim gerçekleşmez.

    b. Ulaştığınız sonuçlardan hareketle gönderici, alıcı ve ileti arasındaki ilişkiyi açıklayınız.

    b. İletişimin en temel iki öğesi gönderici ile alıcıdır. Gönderici ile alıcı arasında bir iletişim olacaksa da yani her ikisi de istekli olsalar da mutlaka aralarında iletişime geçecek bir iletilerinin olması lazım.



    7.“Kendisi dışında başka bir şeyi gösteren, düşündüren, onun yerini alabilen nesne, görünüş ve olguya” gösterge dendiğine göre yukarıdaki varlıklar neyin göstergesi olabilir? Sözlü olarak ifade ediniz.

    Yeşil yapraklar: bahar
    Kardan adam: kış
    Duman: yangın
    Siyah bulut: yağmur
    Bayrak : Türkiye (bağımsızlık da denebilir)

    8. a. Aşağıda doğal gösterge, sosyal gösterge ve dil göstergesinin özellikleri verilmiştir. Verilen bu bilgilerden hareketle noktalı yerlere doğru göstergeyi yazınız.

    1.Resim:Amaç iletişimi sağlamak değildir. Bir durumu, olayı, nes­neyi göstermektir: Doğal gösterge

    2.Resim:Toplumun bütün üyeleri için aynı değerdedir. İleti aktarma, bilgi verme amacıyla kullanılır. Sosyal Gösterge

    3.Resim: İletişimi sağlar. Doğal bir süreçte ortaya çıkar. Dil Göstergesi



    b. Dil göstergelerine, doğal ve sosyal göstergelere günlük hayatınızdan, çevrenizden örnekler veriniz.

    b.

    a) Dil Göstergesi: Söz veya yazıyla gerçekleştirilen her türlü eylem bu gruba girer.

    b) Doğal Gösterge: Ülkelerinde doğal güzellikleri, yaprakların sararması, siyah bulutlar, güneşin doğması-batması…

    c) Sosyal Gösterge: Trafik ışıkları, görgü kuralları, sigara içilmez levhaları, okulların açılması…



    9. a. Haşmet Gülkokan hikâyesinde geçen “ekmek” kelimesinin, dil göstergesi olma süreci aşağıda açıklan­mıştır. Buna göre dil göstergesinin oluşabilmesi için varlığın hangi yönleri bir arada düşünülmelidir? Sözlü olarak ifade ediniz.

    a. Varlığı oluşturan seslerin bir arada bulunması gerekmektedir.

    b. “Portakal” ve “balık” göstergelerinin oluşma sürecini yukarıda verilen örnekte olduğu gibi belirleyiniz.

    b.



    10.

    a. Yukarıdaki resimde Haşmet Gülkokan çevresiyle iletişim kurarken duygu ve düşüncelerini dil göstergesi dışında başka hangi göstergelerle anlatabilir?

    a. Jest ve mimiklerini kullanarak iletişime geçer ve ama bu da iletişimde bazı yanlış anlaşılmalara yol açabilir.

    b. Resimde kullanılan dil dışı göstergeleri tespit ederek defterinize yazınız.

    b. Haşmet Gülkokan’ın jest ve mimikleri, fiyat etiketleri, trafik lambaları, trafik işaret levhaları

    c. Haşmet Gülkokan iletişim sürecinde sadece dil dışı göstergeler kullansaydı bu iletişim sürecinde ne gibi durumlar ortaya çıkardı? Sözlü olarak ifade ediniz.

    c. En etkili iletişim dille yapılır, diğerlerinde ise karmaşık olan ifadelerin anlatımında sıkıntı olurdu.



    11. a. Aşağıdaki dil dışı göstergede Türkiye’nin bir günlük iklim özellikleri hakkında bilgi verilmiş, aynı bilgi daha sonra dil göstergesi ile anlatılmıştır. Bu iki göstergeyi kullanışlılık açısından karşılaştırınız. Ulaştığınız sonuçları mad­deler hâlinde tahtaya yazınız.

    a. Dil dışı göstergeler herkes tarafından aynı algılanmayabilir ve sonuçları açısından doğru iletişim olmaz. Meteoroloji sitesinde hava hareketlerine bakıldığında bazılarını anlasak da bazılarının açıklamalarına yan dil göstergelerine bakmak durumundayız.

    b. Yukarıda ulaştığınız sonuçlardan hareketle dil göstergelerini ve dil dışı göstergeleri aşağıdaki ölçütlere göre karşılaştırınız. Çıkarımlarınızı defterinize yazınız.

    a) İletişim sürecindeki kullanışlılık Dil Göstergesi

    b) Bilgileri gelecek zamana aktarmada elverişli olması Dil Göstergesi

    c) Ruh hâllerinin ve duyguların anlatılmasında kullanılabilir olması Dil Göstergesi

    ç) Kendi anlam ve değerlerinden başka anlamları da ifade etmeye elverişli olması Dil Dışı Gösterge



    3. Etkinlik

    a. Aşağıdaki metinleri canlandırmak üzere iki grup oluşturulur. Birinci grup Haşmet Gülkokan hikâyesinden alınan 1. metni alışveriş bağlamını ön plana çıkaracak şekilde, ikinci grup 2. metni sınıf bağlamını ön plana çıkara­cak şekilde canlandırır.



    b. Aşağıdaki şemada gösterildiği gibi birinci metindeki olayların sınıf bağlamında, ikinci metindeki olayların alışveriş bağlamında gerçekleşmesi durumunda nasıl bir sonuç ortaya çıkar? Tartışınız. Sonuçları aşağıdaki noktalı yerlere yazınız.

    b. Farklı iletişimlerin farklı mekanlarda gerçekleşmesi durumunda iletişim gerçekleşmez.

    c. Ulaştığınız sonuçlardan hareketle bağlamın konuya, konunun da bağlama göre değişmesi ve bağlamın önemi hakkında çıkarımlarda bulununuz. Çıkarımlarınızı sözlü olarak ifade ediniz.

    c. İletinin alıcıya ulaşması için göndericinin bunu doğru şekilde ifade etmesi önemlidir.Ancakiletişimin hangi ortamda (bağlamda) gerçekleştiği de bir o kadar önemlidir.Örneğin yüksek sesli müzik dinlenilen bir yerde sağlıklı iletişimden söz etmek pek mümkün değildir.





    12. Hoş Görmelik, Taassupsuzluk (Tolerance) metninde Atatürk’e göre basın hürriyeti nasıl olmalıdır?

    12. Kişiler düşüncelerini serbestçe ifade edebilmelilerdir.

    13. Atatürk’e göre basın ne gibi tehlikelerle karşı karşıyadır?

    13. Milli hükümetin tesirde kalması, para ile satın alınarak bilgilerin gizlenmesi gibi tehlikelerle karşı karşıya

    14. Atatürk, basını bekleyen bu tehlikelerin ortadan kaldırılması için ne gibi öneriler sunmuştur?

    14. Öncelikle yasal sınır çizilecek, basının kendisine ahlaki prensipler teşkil edecek örgüt kurulması gibi önerileri vardır.

    15. Hoş Görmelik, Taassupsuzluk (Tolerance) metninden hareketle Atatürk’ün basına ve basın hürriyetine verdiği önemi belirleyerek defterinize yazınız.

    15. Bambaşka bir toplum ve özgür bir gelecek için önemli olduğunu düşünür.



    ANLAMA – YORUMLAMA



    1. Günümüz dünyasında iletişim imkânları çok ilerlediği hâlde savaşlar ve anlaşmazlıkların çok olması neye bağlanabilir? Bu savaşlar ve anlaşmazlıkların en aza indirilmesiyle iletişim arasında nasıl bir ilgi kurulabilir? Tartışınız. Sonuçları sözlü olarak ifade ediniz.

    1. İletişim olunca insanları illa ki de her şeyin günlük güneşli olması beklenmez. İnsanlar iletişimde karşısındakinin ne istediği bazen çok iyi bilir ama insanların hırsları, aç gözlülükleri çatışmaların olmasına neden olur. İletişimde çatışma çıktığı zaman eksik olan tek şey EMPATİdir.



    2. Aşağıdaki metinde geçen iletişim sürecini belirleyerek verilen şemaya yazınız.

    Gönderici : Hükümdar
    Alıcı :Aytoldı

    İleti :Sözün ne kadarı fayda sağlar, ne kadarı zarar getirir?

    Gönderici : Aytoldı
    Alıcı : Hükümdar

    İleti :Fazla sözün ve az sözün ne olduğu



    3. a. Ambulans ve itfaiyenin siren çalarak gitmesi nelerin göstergesidir? Yandaki noktalı yerlere yazınız.

    a. Ambulans siren çalınca hasta olduğu, itfaiye siren çalınca yangın olduğu anlamındadır.

    b. Resim, şekil, işaret ve vücut diliyle gerçekleşen birer gösterge söy­leyiniz.

    b.

    4. Yandaki şema incelendiğinde iletişimin önemi ile ilgili neler söylenebilir?

    5. Atatürk’ün “Basın, milletin umumi sesidir.” düşüncesinden ne anlıyorsunuz? Atatürk’ün bu görüşü ile günümüz basın dünyasının işlevi arasında bir ilişki var mıdır? Tartışınız. Ulaştığınız sonuçları defterinize yazınız.

    5. Atatürk bu sözle basının bir toplumun ortak ve genel duyguları ve fikirlerinin yansıtıcısı olduğunu belirtmiştir. Günümüz basın dünyası da halkın ortak duygu ve düşüncelerini yansıtmaktadır.



    ÖLÇME DEĞERLENDİRME

    MUHTAR

    Kapı çalındığı zaman Kırkayak Hanife Hanım sokağa çıkmak üzere mantosunu giymekle meşguldü. “Bu da kim sabah sabah?” diye söylenerek kapıyı açtı. Elinde gazete kâğıdına sarılı bir kapla İlyas’ın karısını görünce

    gülümsedi.

    Hoş geldin Firdevs, dedi. “Dışarı mı çıkıyordun teyze ?” “Çıkıyordum amma acelesi yok. Gel gel.”

    Kapının dibindeki bir kaç basamakla çıkılan kerevetli odaya girdiler. Her taraf tertemizdi. Oda sabun ve ıslak tahta kokuyordu:

    Firdevs elindeki kabı gazetelerden çıkardı. Sahan kapağını kaldırdı. Tepeleme telkadayıfı dolu tabağı duvara dayalı muşamba örtülü yemek masasının üstüne koydu.

    “Annem gönderdi teyze.” dedi. “Gözlerinden öptü.”

    Fikret ARIT

    1. Muhtar metninde geçen iletişim sürecinde kullanılan iletişim ögelerini iletişim tablosu üzerinde gösteriniz.

    Gönderici: Firdevs Hanım
    Alıcı: Kırkayak Hanife Hanım
    İleti: “Dışarı mı çıkıyordun?”
    Dönüt: “Çıkıyordum amma acelesi yok.”
    Bağlam: ev
    Kanal: Hava
    Şifre: Dil


    2. Muhtar metninde iletişim kurarken dil göstergesi dışında başka hangi göstergeler kullanılmıştır?

    2. Jest ve mimikler, gazete, sabun



    3. Muhtar metninde “gazete” ve “sabun” göstergelerinin oluşma sürecini belirleyiniz.

    3. s.a.b.u.n >varlığı anlatan sesler =sabun(varlığı gösteren kelime) >dil göstergesi

    g.a.z.e.t.e> varlığı anlatan sesler=gazete (varlığı gösteren kelime) >dil göstergesi



    4. Aşağıdaki iletişim süreçlerinden hangisinde gönderici ve alıcı doğru şekilde verilmiştir?

    4. CEVAP:B



    5 Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun kelimeleri yazınız.

    Her göstergede GÖSTEREN ve GÖSTERİLEN olur

    Bir iletişimde iletinin gönderildiği kişiye, iletinin hedefine ALICI denir.



    6. Aşağıdaki iletişim ögelerini, resimdeki karşılıklarıyla eşleştiriniz.

    Alıcı: Kedi

    Gönderici: Çocuk

    Bağlam: Park ya da oyun alanı, arazi

    İleti: Gel kedicik, pisi pisi

    Şifre: Dil, Konuşma



    7. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.

    Dil dışı göstergelerle gerçekleştirilen iletişim, dil ile gerçekleştirilen iletişimden daha kullanışlıdır. ( Y )

    Her iletişim bağlama göre farklı nitelik kazanır. ( D )

    Bir göstergenin ses yönünü gösteren, anlam yönünü gösterilen karşılar. ( D )



    8. “Günlük hayat ve iletişim” konulu kısa bir yazı yazınız.

    8. Cevabı size kalmış..

    9. Atatürk neden basın özgürlüğüne önem vermiştir?

    9. Yukarıda konuyla ilgili soruda cevaplanmıştır.
    9.Sınıf Dil ve Anlatım Kitabı 1.Ünite:İnsan,İletişim ve Dil (Sayfa:18,19,20,21,22,23,24,25,26,27)
    2. İNSAN, İLETİŞİM VE DİL

    Hazırlık

    1. Aşağıda resimlenen iletişim süreçlerinde ortaya çıkan temel farklılık nedir? Bu temel farklılık iletişim sürecinde alıcı ve vericiye ne gibi ayrıcalıklar kazandırmıştır? Tartışınız. Ulaştığınız sonuçları maddeler hâlinde tahtaya yazınız.

    1. Birinci resimde insan ve hayvan arasında bir iletişim kurulmak istense de aynı kaynaktan iletişim sağlanmadığı için varsayımlar üzerinde yürümektedir. Diğer resimde her iki cinste aynı grupta olduğu için iletişimde sıkıntı yoktur.



    2. İnsanların farklı coğrafyalarda yaşayabilmek için o coğrafyanın iklim şartlarına göre barınaklar yaptıkları, iklim şartlarını dengeleyecek aletler icat ettikleri görülür. Hayvanlar için böyle bir durumdan söz edilemez. Söz gelimi leylekler aralarında bir anlaşma varmışçasına her yıl aynı zamanda, aynı yolu izleyerek binlerce kilometre yol alır­lar ve uygun yaşam alanlarına göç ederler. Leyleklerin bu şekilde göç etmeyip de insanlar gibi bulundukları yaşam alanlarını yaşanabilir hâle getirme isteğinin olmaması nasıl izah edilebilir? Tartışınız. Ulaştığınız sonuçları sözlü olarak ifade ediniz.

    2. Hayvanların yaptıkları davranışlar içgüdüseldir ve neyi neden ve niçin yaptıklarını sorgulamazlar ve kendilerini geliştirmezler ama insanlar sürekli sorgulayan, değiştiren, geliştiren bir varlıktır.



    3. Konfiçyus’a sorulur: “Bir ülkeyi yönetmeye çağrılsaydınız, yapacağınız ilk iş ne olurdu?” Konfiçyus cevaplar: “Hiç kuşkusuz dili gözden geçirmekle işe başlardım. Dil kusurlu olursa sözcükler düşünceyi iyi anlatmaz. Düşünce İyi anlatılamazsa yapılması gereken şeyler doğru yapılamaz. Ödevler gereği gibi yapılmazsa kültür bozulur. Kültür bozulursa adalet yanlış yola sapar. Adalet yoldan çıkarsa şaşkınlık içine düşen halk ne yapacağını, işin nereye varacağını bilmez. İşte bunun içindir ki hiçbir şey dil kadar önemli değildir.”

    Konfiçyus’un sözlerinden hareketle dilin önemi hakkında neler söylenebilir?

    3. Dili iyi kullanmak her zaman için önemlidir ve doğru kullanıldığında bir anlam ifade eder. Haklıyken dili iyi kullanmazsanız haksız duruma düşebilirsiniz. Her zaman doğru kelimelerle ve cümlelerle kendimizi ifade etmeliyiz. Yunus Emre’nin şu beyti sözün önemine işaret etmiştir:

    “Söz ola kese savaşı, söz ola kestire başı

    Söz ola ağulu aşı, yağ ile bal ede bir söz”



    İNCELEME
    1. METİN



    1. Eskici hikâyesinin başkahramanı olan Hasan’ın özellikleri nelerdir?

    1. Hasan kendi halinde sessiz, peltek konuşan biridir. Filistin’in ücra kasabasında yaşamakta ve buranın dilini bilmemektedir.

    2. Hasan, yaşamında en çok neye ihtiyaç duymaktadır? Bu ihtiyacı onun yaşama sevincini ne yönde etkilemiştir? Tartışınız. Ulaştığınız sonucu sözlü olarak ifade ediniz.

    2. Filistin’in ücra kasabasında dilini bilmediği insanların arasında yaşamaktadır ve ihtiyaç duyduğu şey ise kendisi gibi konuşabileceği, anlaşabileceği birilerini bulmak.

    3. Hasan’ı hayattan koparan ve tekrar hayata bağlayan unsur nedir?

    3. Ana dilini konuşan kimsenin olmaması onu hayattan koparırken bu dili konuşan bir eskici görmesi ve onunla konuşması hayata tekrar bağlamaktadır.

    4. Hasan’ın sizi derinden etkileyen yönü ve sözü nedir?

    4. Yalnızlığı …

    5. Hasan’ın hayatını dikkate aldığınızda, insanın günlük yaşamında dille olan ilişkisi hakkında neler söyleye­bilirsiniz?

    5. Hayatın her anında insan konuşma ve anlaşma ihtiyacı duyar. Kendisiyle aynı dili konuşan birilerini bulamayınca hayatı küser, yaşama azmini kaybeder.

    6. a. Aşağıdaki çizimleri inceleyerek tabloda verilen soruları cevaplayınız.

    a) Dille iletişime geçen insanın özelliği nedir?

    A) Aynı dili kullanmaları

    b) İletişimin gerçekleşme amacı nedir?

    b)Tanışmak

    c) Dil yetisinin iletişim etkinliğinin gerçekleşmesindeki rolü nedir?

    c) Dil yetisi olmayan kişilerde iletişim eksik kalır. Diğer iletişim vasıtalarını kullanmak zorunda kalırlar.

    ç) Dille anlaşamayan insanların iletişim aracı nedir?

    ç) İletişim olmadığı için araç da yoktur.

    d) İşaretle anlaşmadan sembollerle anlaşmak için gereken unsur nedir?

    d) Aynı dil göstergelerini yani aynı dili bilmeleri gerekir.



    b. Ulaştığınız sonuçlardan hareketle dil-insan ilişkisiyle ilgili çıkarımlarda bulununuz.

    b.



    1. Etkinlik

    a. Aşağıda Eskici hikâyesinde kullanılan dil dışı iletişimler verilmiştir. Bu iletişimlerin hangi durumlarda kul­lanıldığı, iletişim sürecinde alıcı ve verici arasında nasıl bir etki yaptığı hakkında çıkarımlarda bulununuz.

    • Çok sabretti, dayanamadı, yanındaki askere parmağıyla göstererek sordu, o güldü, “Gemel! Gemel!” dedi.

    • Halasının yanındaki kadınlar da sarıldılar, öptüler, söyleştiler, gülüştüler.

    • Şaşarak, eğlenerek seyrediyordu:

    • Eskici başını hayretle işinden kaldırdı. Uzun uzun Hasan’ın yüzüne baktı.

    • Öteki başını ve elini şöyle salladı, uzun iş anlamına… Ve mırıldandı.

    a. İletişimde aynı dil göstergesini kullanan insanlar zaman zaman jest ve mimiklerini kullanarak da anlaşma sağlayabilirler. Hatta bazı zaman bu anlaşma şekli dil göstergesinden daha etkili olabilmektedir.



    b. Siz de günlük hayatınızda kullandığınız dil dışı iletişim araçlarından birkaç tanesini söyleyiniz.

    b. Jest, mimik, amblem, rozet, hakemlerin maç içinde yaptıkları hareketler…



    2. Etkinlik

    Sınıf iki gruba ayrılır. Yapılan araştırmalar doğrultusunda birinci grup dilin oluşumunu, ikinci grup dilin gelişimi­ni açıklar.

    Dilin nasıl oluştuğunu kesin olarak bilebilmenin bir yolu yoktur. İzleri yarım milyon yıl öncesine kadar dayanan insan yaşamına bakıldığında insanların bu işi nasıl geliştirdiklerine dair bir kanıt bulunamamıştır. Bu kanıt boşluğunda bir çok teori ortaya atılmıştır.

    1) Tanrısal Teori: Allah Adem’i yaratmıştır ve Adem’in seslendirdiği her canlının ismi o olmuştur. Bir Hindu inanışına göre lisan evrenin yaratıcısı Brahma’nın eşi tanrıça Sarasvasti’den gelmektedir. Bir çok dinde insanların lisanları ile yaratıldıkları inancı vardır. Teoriye göre insan denilen varlık tek bir atadan gelmişse, insanla birlikte gelişen dil de tek bir kökenden gelmiş olmalıdır

    2) Yansıma Teorisi: İlk insanlar, çevrelerindeki sesleri taklit ederek ilkel dilleri oluşturmuşlardır. Modern bütün dillerde doğal ses yansımalarına karşılık gelen kelimeler bulunmaktadır. Bu da yansıma teorisini desteklemektedir. İngilizcede splash, boom, bang bu tür yansıma kelimelerdir. Buna rağmen somut olmayan, ses olgusuna sahip olmayan kelimelerin oluşumunu bu teori ile açıklamak zordur.

    3) Ünlemler Teorisi: İlk insanlar, korkularını, acılarını, sevinçlerini, ruh hallerini dışa vuran sesler oluşturmuşlar, böylece dil oluşmuştur.

    4) Birlikte İş Teorisi: İlk insanlar, işleri birlikte yapmaya başlamışlar, birlikte tempo oluşturmuşlardır.



    Eskici hikâyesinden ve yukarıdaki sorulara verdiğiniz cevaplardan hareketle dille gerçekleştirilen iletişimle dil dışı araçlarla gerçekleştirilen iletişimi “kullanım alanı, alıcı üzerinde bıraktığı etki, iletiyi alıcıya ulaştırmadaki gücü” bakımından karşılaştırınız. Sonuçları sözlü olarak ifade ediniz.

    Unutmamak gerekir insanların hayatın her zaman geniş ve sürekli kullandıkları iletişim dil göstergeleridir. Ama toplum hayatındaki gelişmeler zamanlar bunun dışındaki araçları da bizi kullanmaya itmiştir. Bunlardan bazıları da zaman içerisinde diğerinden daha etkili olmuştur. Örneğin sinirli olduğunu söyleyen biri ile kaşları çatan ve hareketleri gergin olan birinin biz de bıraktığı etki aynı olmaz. Burda bazen dil dışı göstergelerde etkili olur. Kullanım alanı açısından ise en yaygın olanı dil göstergesidir.



    8. a. Aşağıdaki şemadan hareketle gönderge ile ilgili çıkarımlarda bulunarak gönderge ile gösterge arasındaki ilişkiyi belirleyiniz.

    a

    b. Yandaki çizimde Hasan yolculuk yaptığı vapurun kaptanı ile konuşturulmuş ve bu süreç aşağıdaki iletişim tablosunda gösterilmiştir. Bu iletişim tablosunda iletişim öğelerini belirleyerek göndergenin iletişimdeki yerini açıklayınız.

    b.

    c. Aşağıdaki Ayşegül metninde geçen göndergeleri belirleyerek bu göndergeleri iletişim tablosunda gösteriniz.

    2. Metin

    AYŞEGÜL

    Bana şeftali ikram edene baktım: Ne güzel kız. — Bu su kenarında açan yeşil şeyler?

    — Yavrum şu görünen köyün adı nedir? — İnci çiçeği.

    — Müftüler. — Ya senin adın nedir?

    — Daha ötede neresi vardır? Utandı; kısaca, usulca: —Ayşegül, dedi.

    — Nergislik. … Refik Halid KARAY

    — Kızım o başına taktığın kırmızı çiçeğin adını bilir misin?

    c. Müftüler, nergislik , kadife, inci çiçeği…



    9. Aşağıdaki metinlerde meydana gelen iletişim süreçleri metinlerden sonra iletişim tablosunda gösterilmiş, ile­tinin hangi amaçla ve dilin hangi işlevde kullanıldığı açıklanmıştır. Verilen bu bilgileri inceleyerek bir iletinin düzen­lenme amacını ve iletişim sürecinde ortaya çıkan dilin işlevini sözlü olarak ifade ediniz.

    3. Metin SULTANAHMET

    Sultanahmet dünyanın başlangıç noktası olan bir meydandır. Çünkü Sultanahmet Meydanı’na inerken meydan­la Ayasofya’nın arasındaki tam Yerebatan Sarayı dediğimiz sarnıca gireceğimiz yerde bir de Million Taşı vardır. Bu İmparatorluğun dört bir tarafına uzanan yolların başlangıç noktasıdır.

    İlber ORTAYLI

    4. Metin VATAN YAHUT SİLİSTRE

    Sıtkı Bey –– Kalede kalmak isteyenler bir tarafa ayrılsın.

    Bir Gönüllü –– Hep burada kalmak istiyoruz ki buraya geldik. Birbirimizden niçin ayrılacağız?

    Sıtkı Bey –– (Hiç kimseye yüz vermeyerek) Ağalar! Düşman suyu geçti. Şehrin öbür tarafında herkes bir­birine giriyor. Memleket bir iki güne kadar bütün bütün kuşatılacak gibi görünüyor. Allah zeval vermesin, devlet kalesini kendi askeriyle koruyacak güçtedir.

    Namık Kemal

    5. Metin HAMLET

    Birinci Soytarı –– Delinin dik âlâsı oydu işte!.. Bu kafa özbeöz Yorick’in kafasıydı efendim, Kralın mas­karasının.

    Hamlet –– Bu mu?

    Birinci Soytarı –– O, ya.

    Hamlet –– Bakayım. (Kafatasını alır.) Vah zavallı Yorick! Onu tanırdım Horito; fevkalade hoş bir adamdı. Kaç kereler beni sırtında taşımıştı. Hâlbuki şimdi bana ne iğrenç geliyor!..

    W. SHAKESPEARE (ŞEKSPİR)

    6. Metin BAY KORBES

    Tavukla horoz, arabanın üzerine çıkıp oturarak yola koyulmuşlar. Çok geçmeden bir kedi çıkmış karşılarına. Kedi sormuş: “Nereye yolculuk böyle?” Horoz da cevap vermiş: “Bay Korbes’in evine.” Kedi: “Beni de yanınıza almaz mısınız?” demiş. Horoz da: “Hay hay!” diye cevap vermiş.

    Grimm Masalları Jacob ve Wilhelm GRIM (Grim Masalları Yakop ve Vilhem GRİM)



    7. Metin Ayrıntılı Anlatım, Kavramlaştırma

    Türkçe yine bir bütün olarak ele alındığında, başta doğayla ilgili kavramlar olmak üzere, öteki somut kavram­larda da ayrıntılı anlatıma yönelen bir dil olarak karşımıza çıkar.

    Doğan AKSAN

    8. Metin AŞK VE ÇİLELER

    Monna Rosa, siyah güller, ak güller;

    Geyve’nin gülleri ve beyaz yatak.

    Kanadı kırık kuş merhamet ister;

    Ah, senin yüzünden kana batacak,

    Monna Rosa, siyah güller, ak güller!

    Sezai KARAKOÇ

    3. Metin : GÖNDERGESEL İŞLEV

    4. Metin :ALICIYI HAREKETLENDİRME İŞLEVİ

    5. Metin :KANAL KONTROL İŞLEVİ

    6. Metin :HEYECAN BİLDİRME İŞLEVİ

    7. Metin İL ÖTESİ İŞLEV

    8. Metin :ŞİİRSEL İŞLEV





    10. Aşağıdaki iletişim tablosunda dil, şiirsel işlevde kullanılmış ve bu durumda iletinin kazandığı nitelikler ifade edilmiştir. Verilen bu bilgilerden hareketle dilin, şiirsel işlevde kullanılması durumunda iletinin kazandığı özellikleri tespit ederek maddeler hâlinde tahtaya yazınız.

    10.

    11. a. Eskici hikâyesinde geçen eskici ile Hasan, aşağıdaki çizimlerde konuşturulmuştur. Bu konuşmalardaki ileti­leri tespit ediniz.

    b. Tespit ettiğiniz iletilerin düzenlenme amacını ve iletişim sürecinde dilin hangi işlevde kullanıldığını belirle­yerek noktalı yerlere yazınız.



    a ve b. cevabı:

    1 ) İletinin düzenlenme amacı : Ayakkabının derisi hakkında bilgi vermek.

    Dilin işlevi : GÖNDERGESEL İŞLEV

    2 ) İletinin düzenlenme amacı : Duygu ve düşünceyi dile getirmek

    Dilin işlevi : HEYECAN BİLDİRME İŞLEVİ

    3 ) İletinin düzenlenme amacı : Harekete geçirmek

    Dilin işlevi : ALICIYI HAREKETLENDİRME İŞLEVİ

    4 ) İletinin düzenlenme amacı : İletişimin devap edip etmeyeceğini öğrenmek

    Dilin işlevi : KANAL KONTROL İŞLEVİ

    5 ) İletinin düzenlenme amacı : Dille ilgili bilgi vermek

    Dilin işlevi : DİL ÖTESİ İŞLEV

    6 )İletinin düzenlenme amacı : Şiiri ifade etmek

    Dilin işlevi : ŞİİRSEL İŞLEV



    ANLAMA YORUMLAMA



    1.Aşağıdaki şemayı yorumlayarak dilin insan yaşamındaki yeri ile ilgili çıkarımlarda bulununuz.

    1. İnsan dili kullandığı ölçüde iletişime geçer ve ne kadar iletişim kurarsa o kadar sosyal bir varlık olur.



    3. Etkinlik

    Sessiz film (sessiz sinema) oynamak üzere sınıf iki gruba ayrılır ve her grup birer oyuncu seçer. Birinci grup bir sinema filmi ya da tiyatro oyunu belirleyerek ikinci gruptan seçilen oyuncuya söyler. Bu oyuncu kendi grubuna birin­ci grubun belirlediği film ya da tiyatroyu konuşmadan anlatmaya çalışır. (Sessiz sinemada filmin veya dizinin yerli mi yoksa yabancı mı olduğunu, yerliyi baş parmağınızı aşağı doğru indirerek yabancıyı da başparmağınızı yukarıya doğru işaret ederek belirtebilirsiniz. Ayrıca oyunda söylenen kelimenin benzeri, zıddı ve kelimeye ek getirme gibi işa­retler filmi bulmayı kolaylaştırır.) Aynı oyun gruplar değiştirilerek oynanır. Oyun sonunda dille gerçekleştirilen ileti­şimle diğer iletişimler arasındaki farklarla ilgili çıkarımlarda bulunulur.



    2. Aşağıdaki Kerem ile Aslı metninde dilin hangi işlevlerde kullanıldığını belirleyiniz.

    KEREM İLE ASLI



    “Yeter âşık, yeter!” dedi. “Bu saza dayanacak yürek yok bizde. Belli ki pir elden içmişsin, yanan bir şey var, yakan bir şey var sende… Nereye götüreceksen götür bu nârı; bir de bizi yakıp kül etme.”

    Gayrı Hak âşığı bilip Kerem’i el üstünde tuttular ama Aslı’yı bulmadıktan geri, diken üstündeymiş gibi geldi ona. Gözü kör olsun Keşiş’in, meğer buralardan da kalkıp Hasankale’ye doğru yollanmamış mı! Kerem bunu duyunca bir daha “Vay yandım!” edip yollara düştü…



    Burada HEYECAN BİLDİRME İŞLEVİ, ŞİİRSEL İŞLEV, KANAL KONTROL İŞLEVİ ve ALICIYI HAREKETLENDİRME İŞLEVİ kullanılmıştır.

    9.Sınıf, Dil, ve, Anlatım, Kitabı, 1.Ünite:İletişim, (Sayfa:10, 11, 1,2013,2014 cevapları,kitap cevapları,dil analatım cevapları,cevabı,değerlendirme sorusu,cwvabı,1. ünite cevabı

    0 yorum:

    Yorum Gönder

     
    Copyright (c) 2010 aygunhoca
    Sponsored by : Çalışma Kitabı