Dil anlatımı bütün kitap Cevaplar Fırat yayıncılık

Dil anlatımı bütün kitap Cevaplar Fırat yayıncılık 9. Sınıf

Sayfa 3

Soru 2 ) Tarih önesi devirlerde bu şekiller yazı olarak kullanılırdı.İnsanlar bu şekillerle birbirlerile iletişim kurarlardı…

Sayfa 4

Soru 1) Metne göre iletişim iki kişi arasındaki her türlü anlam alışverişine denir

Soru 4) Dille gerçekleştirilen iletişim hem sözlü hem de yazılı olarak gelecek nesillere aktarılmak için saklanabilir.Bu sebepten dolayı dille gerçekleştirilen iletişim diğer iletişimlerden daha da gelişmiştir

Sayfa 5

a ) çünkü ; duygularımız karşıdakine iletişimle aktarırız.

b) çünkü ; isteklerimizi daha iyi belirtiriz.

c) çünkü ; yardımlaşma gereklidir.

d) çünkü ; anlatamadığımız birçok şeyi iletişimle anlatırız.

Sayfa 6 

TABLO

Gönderici (anne) , ileti (ödevini yaptın mı) , Kanal (sözlü) , Alıcı (çocuk) , Dönüt (ödevimi yaptım)

bağlam (ev ortamı)

Resim altındaki boşuklar ;

a.Gönderici : Trafik Lambaları

b.İleti : Aracın durması gerektiği

c.Alıcı : Araç içindeki adam

ç.Dönüt : Araç duruyor

d.Bağlam : Cadde

Sayfa 7

8.ETKİNLİK : Basın milletin müşterek sesidir.

9.ETKİNLİK :Oduncu : Odun toplama zamanı

Çiftçi : Hasat Zamanı

Öğretmen :Okulların açılması

10. ETKİNLİK : Sosyal Gösterge : Hastanelerdeki "sus" işareti .

Dil Göstergesi : Kitap

Doğal Gösterge : Ağaçların Yaprak Dökmesi

Sayfa 8 

12.ETKİNLİK

Dil göstergesi ve dil dışı göstergeler vardır.

Dil dışı göstergeler : simgeler (ör:bayrak) ve doğal göstergeler ..vs.

Etkili gösterge dil ile yapılan göstergedir.

Sayfa 9

15.ETKİNLİK :

kulgak / kulak , kangı / hangi , edgü / iyi , kadgu / kaygı

ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME

1.soru : Gönderici : baba , ileti : arkadaşlarımınız kalbini kırmamak gerektiği

dönüt : arkadaşlarla kavga etmemek gerekir , alıcı : oğul

devamı sayfa 10da yani arka sayfada ;

SAYFA 10

2.SORU : 1.boşluk : varlık , 2.boşluk : gösterge bilimi

3.SORU : Y , Y

4.SORU : A

5.SORU : B , 6.SORU : E , 7.SORU : B , 8.SORU : A

Sayfa 11

Hazırlık Soruları ve Cevapları

soru-1)Çevrenizdeki insanlarla nasıl iletişim kurduğunuzu anlatınız.

*Çevremizdeki insanlarla genellikle dil aracılığıyla iletişim kurarız.Fakat bunun dışında iletişim kurarken beden dilimizi yani jest ve mimiklerimizide kullanırız.

*iletişim kurarken bazı hususlara dikkat etmeliyiz.Karşımızdaki bireye toplumsal kurallar dahilinde davranmalı ve saygı göstermeliyiz.

soru-2)Konuşma yetnğnzibir süreliğine kullanamazsanız neler olabileceğini belirtiniz.

*konuşmak her insanın en temel ihtiyaçalrından biridir.Bu ihtiyacı gideremeyen insan iletişimi farklı yollarla gerçekleştirmeye calısır.İnsan iletişim kurmk için jest ve mimiklerini ve ya yazıyı kullanabilir.Fakat bunların hiçbiri konusmanın yerini tutamaz.Çünkü konuşmak insanın kendini en rahat ifade ettiği iletişim şeklidir.

*Doğrudandır araç istemez.

soru-3)yanlış anlaşldğnz br drmda hisstklernzi söyleyiniz.

*Yanlş anlaşılmak hiç kimsenin hoşlanacağı bir durum değildir.Bu yüzden kendimizi ifade ederken seçtiğimiz sözcüklere,tavrımıza,beden dilimize fazlasıyla dikkat etmeliyiz.

soru-4)İletşm denince aklnza gelenleri yazınız.

*İletişim denince akla insanların duygu,düşünce ve bilgilerini birbirlerine herhangi bir yolla iletmeleri akla gelir.

soru-5)Bildiğiniz iletişim yollarını yazınız.

*Dİlle gerçekleştirilen iletişim.

*Jest ve mimiklerle grçklştrln iletşm.

*Resim,şekil,çizgi gibi sembollerle grçklştrln iletşm.

*simgelerle grçklştrln iletişim.

İletişim Çeşitleri

-Konuşarak

-Yazarak

-Resim çizerek

-El-Kol hareketleriyle

-Gazete ve Televizyon

-Simgelerle

SAYFA 12

1-)Yazar coktan beri şehre inmediği için''insanları sevebilmek için'' sehre iniyor.

2-)Dil dışında bakış ,jest ve mimiklerle iletişim kurulmustur.

3-)Dil dışı yollara kurulan iletişim dille yapılan iletişim kadar etkili değildir.Dil daha etkili ve daha kalıcı bir iletişim aracıdır.Dil ile yapılan iletşim doğrudan ve araçsız oldugu için daha kullanıslıdır.

4-)Metinde dil

-Alıcıyı harekete geçirme.

-Sanatsal işlev ile kullanılmıştır.

5-)Uzun süre insanlardan uzak kalan yazarın insanlarla konuşmak onları sevmek ihtiyacını ne denli hissettiği,konuşmak ve sevmek ihtiyacı ile yaptıkları iafde edilmiş.

SAYFA 13

1. etkinlik-)

Dil ile yapılan iletşm dil dışı iletişimden daha etkilidir.Çünküğ bu iletişim şekli ile vermek istediğimiz mesajı en kısa ve anlaşılır şekilde kolaylıkla verebiliriz.

2.etknlk-)

Kullanma ve içme sularının saglıga zarar vememesi için belirli oranlarda zararlı maddelerden arınmış olması gerekir.

^^Koku bulunmamalı,çözülmş oksjen en azından litrede 6 mg olmalıdr^^

^^Karbondiokstn bulnması az miktarda hidrokarbonat içermesi suya ayrı bir lezzet kazandırır.

3.etkinlik-)

Bir fiilin hiç bir türetme eki almamış haline basit fiil denir.

SAYFA 14

3. Sorunun cevabı : Edebi İşlev

4.Sorunun cevabı : Şiirsel İşlev

SAYFA 15

8.ETKİNLİK TABLO

---> Dilin İşlevleri

Heyecan Bildirme İşlevi : Birden karşıma çıkmasın mı!

Alıcıyı Harekete Geçirme : Hemen yanıma geliyorsun.

Dil Ötesi : Nokta , cümle sonuna konulan bir işarettir.

Şiirsel : Çatma kurban olayım çehreni ey nazlı hilal !

Kanalı Kontrol : Acaba sorular doğru mu cevaplandı?

Göndericilik : Felsefe düşünce bilimidir.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

1.Dil , insanın anlatma kabiliyetinin en gelişmiş aracıdır. Doğru (x) Yanlış ( )

Dil , insanlar arasında iletişimi sağlayan en önemli araçtır . Doğru (x) Yanlış ( )

2.Cevap "E" şıkkıdır.

Çünkü ;

I . Dil Ötesi İşlev'de kullanılmıştır.

II.Göndericilik

III.Alıcıyı Harekete Geçirme

IV.Kanalı Kontrol işlevi'nde kullanılımıştır.

Sayfa 17

TABLO

Kültür ve DİL

-İkisi de değişim içerisindedir.

-İnsan ile birlikte dil ve kültür de vardır.

-Millet kültürünü dil ile geleceğe taşır.

-Kültür topluma ait unsurları taşır, dilde kültürü.

-Dil gündelik yaşamı oluşturur, kültür düzenler.

Sayfa 19

2.yukarıdakiverilen metinlerde konuşma dilinde yazı diline……..

KONUŞMA DİLİ YAZI DİLİ

ööretmen -> öğretmen

duyduuma -> duyduğuma

ayrılcakmışsınız -> ayrılacakmışsınız

iişallah -> inşallah

dooru -> doğru

diildir -> değildir

eyer-> eğer

hakkaten -> hakikaten

diyer -> diğer

öörencileriniz-> öğrencileriniz

üzülücez-> üzüleceğiz

herkez-> herkes

geş-> geç

te-> de

deyerinizi -> değerini v.b….

Sayfa 20

4.etkınlık

ağız,şive,insan,gelenek görenek,konuşma,lehçe denir

SAYFA 21 - 22

ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME 

1-) Dil, Yazı dili

2-)D,Y

3-)D

4-)E

5-)B

6-)D

SAYFA 23 - 24

ÜNİTE SONU ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME CEVAPLARI

1-)A

2-)D

3-)A

4-)E

5-)A

6-)D

7-)C

8-)C

SAYFA 27

1. KÖKEN: soy, asıl.

3.kütüphanede kitaplar daha toplu, düzenli,herhangi bir kitap arandığında bulma kolaylığıolabileceği için sınıflandırılır.

4.dillerin hepsi ortak bir soya sahiptirve bu diller zaman içerisinde soylarından kopup kendi soylarını oluşturmaya başlar, akrabalıklar oluşur.

5.ortak dil ailesine mensup dillerin aynı yapıda olması gerekmez.çünkü diller sürekli yenilerme değişme içerisindedir, dil ailesinden kopabilir.

6.türk dili geni bir tarihe sahiptirve yenileşme içerisindeçeşitli kollara ayrılmıştırböylece daha geniş coğrafyalara ayrılmıştır.

SAYFA 29

1. ETKİNLİKTek Heceli Diller: Çince, Tibetçe ve Afrika dilleri.

Eklemeli diller: Türkçe, Moğolca ve Macarca.

Çekimli Diller: Arapça,İngilizce ve Fransızca.

SAYFA 30

ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME 1-)

…….Akraba diller ya da diller ailesi denir.

…….Hint-Avrupa

2-) Doğru

Yanlış, Çünkü çekimli dildir.

Yanlış, çünkü moğolcadır.

Yanlış, Çünkü Bantu dil ailesindendir.

3-)E

4-)C

5-)B

6-)E

7-)A

Sayfa 31

Hazırlık

1. türk diline bilimsel olarak yaklaşılması ve dilimizin kuralalrının bilimsel metodlarla net bir şekide ortaya konulması dilin kaynağı hakkında bilgi sahibi olmamız gerektiğini ifade etmek istemiştir.

2. 8 yy göktürk yazıtlarında geçmiştir.

3. kültürel ve sosyal gelişmeler

savaşlar ve göçler

4.dilde değişme:dilin zaman içinde sosyal kültürel ve siyasi nedenlerden dolayı değişim göstermesidir.

dilde gelişme:dilin özünden kopmadan doğal yollarla zaman içinde gelişmesidir.

dilde yozlaşma:dilin özünden uzaklaşması ve özelliklerini yitirmesidir.

sayfa 36

3. etkinlik

bilge kağan yazıtı - eski türkçe göktürk dönemi

altın yaruk - eski türkçe göktürk dönemi

divanü lügat-it-Türk - eski türkçe karahanlı dönemi

çalıkuşu - türkiye türkçesi

fuzuli divanı - osmanlı türkçesi

yunus emre divanı - eski anadolu türkçesi

muhakemetü’l-lügateyn - çağdaş

nutuk - türkiye türkçesi

devlet ana - türkiye türkçesi

Sayfa 38 

ölçme değerlendirme 

1.) göktürk

2.) doğru,doğru,-,yanlış

3.)e)karahanlı türkçesi

sayfa 39- 40 test 

1-b

2-c

3-a

4-e

5-e

6-d

7-b

8-d

9-a

Sayfa 43 

1.soru

üçüncü şahsın şiirinde noktalama işaretleri yok bu yüzden vurgu ve tonlamaya önem verilmez düz yazı gibi okunur ötekisinde ise vurgu ve tonlamya önem verilir çünkü nerde durup nerde sesimizi yükseltçeğimizi biliriz

2.soru

duraklama yerleri noktaların olduğu cümleler

3.soru

duraklamalar anlamı etkiler

Sayfa 45 

1)perili köşk hikayesinde diyalog bölümleri farklı ses tonları ile söylenir.

2)farklı ses tonlarıyla ses tonları ile söylendikleri zaman değişlikler olur

3)arkasındaki:

parlıyordu=küçük ünlü uyumuna uymaz. ünlü daralması vardır.

gösterdiğim= yumuşama vardır.söyleyişiyi kolaylaştırır

tavuğu=küçük ünlü uyumunu bozar. yumuşama vardır söyleyişiyi kolaylaştırır

gözüyle=ünlü düşmesi,takılaşma,"y" kaynaştırma harfidir

hissetmeyince=ünsüz türemesi vardır söyleyişiyi kolaylaştırır.

hükmetmezdi=ünlü düşmesi vardır söyleyişiyi kolaylaştırır

görünüyor=büyük ünlü uyumuna ve küçük ünlü uyumuna uymaz !

Sayfa 47 

5. etkinlik

Bir solukta okumaya çalıştığımız metinde noktalama işaretleri yok.Bu yüzden duraklamadan,vurguya dikkat etmeden okuyoruz. Bu da metinden hiç birşey anlamamamıza sebep oluyor.

Diğer metinde ise noktalama işaretleri var. Noktalama işaretlerine,vurguya,tonlamaya dikkat ettiğimiz için metin rahatlıkla anlaşılabiliyor.

6.etkinlik

noktalama işaretlerine ve anlama dikkat ederim

7. etkinlik

1. zorlaştırıyor

2. eder özellikle tutukluk kusuruna sahip olan kişilerde

3. evet çünkü okuması güçlü olmayan bir kişi ikinci okumada bazı boğumlama kusurlarını düzeltebilir

4. duraklardaki nefesi göstermektedir

4.Soru = O = yuvarlak-kalın-geniş

U =yuvarlak-kalın-dar

A =geniş-kalın-düz

Ö=yuvarlak-ince-geniş

E=düz-geniş-ince

I=kalın-dar-düz

İ=ince-dar-düz

ölçme değerlendirme

1.tonlama , durak

2.d/y

3.gi/yok/iz/tah/şak/dan/ba/du/şim/çık/lan/çü/miş/bak/bak/bek/daş/ten/yar

sayfa 48

anlama ve yorumlama

2)vurgu ve tonlamaya dikkkat etmeliyiz.kelimeleri doğru telaffuz etmeliyiz.

4) söyleyişi zorlandıran ses, ''koşullandırılmıştık''

SAYFA 49 

12.ETKİNLİK

verdiğin budur gayretim

bundan başka uyamıyorsun doktor bey,

üç sepet yumurta sabah kahvaltım,

teker teker sayamıyorsun doktor bey

iki tabak pilav bir yanık ayran,

ister yağlı olsun isterse yayvan,

yanına kesiyorsun beş kilo soğan,

yiyosun yiyosun doyamıyorsun doktor bey.

AŞIK KARAMEHMET

Sayfa 49

ÖLÇME DEĞERLENDİRME

1)şiiri okurken sesin yükselip alçalmasına tonlama denir.

şiiri okurken nefes alıp verdiğimiz yere durak denir.

2)D,Y

3)yokmuş -muş açıkgöz -göz

izmir -iz aslanağzı -na

kütahya -ta gözlükçü -lük

uşak -şak incelmiş -miş

makedonya -don bakkal -kal

babaeski -ki kelebek -le

anadolu -do vatandaş -tan

şimdi -di gerçekten -ten

kapatıyordu -tıyordu

Sayfa 50

6.Soru

sert ünsüzler yumuşak ünsüzler

sürekli ünsüzler : f,h,s,ş ğ,l,m,n,r,v,y,z,g

süreksiz ünsüzler: ç,k,p,t b,c,d,g

sayfa 51 

2. ETKİNLİK :

AİLE : Türkçe kelimelerde iki ünlü yan yana bulunmaz

MİLLET:Türkçe kelimelerde iki ünsüz yan yana bulunmaz

AD : -

SAAT : Türkçe kelimelerde iki ünlü yan yana bulunmaz

TREN :türkçe kelimelerin başında iki ünsüz yan yana bulunmaz

PLAN : '' '' '' ''

VİRAJ :türkçe kelimeler ''J'' harfi ile bitmez

JETON : türkçe kelimeler ''j'' harfi ile başlamaz

KATİP : türkçe kelimeler de ince ''A'' harfi yoktur

KAĞIT : türkçe kelimelerde ince ''A'' yoktur

3. ETKİNLİK 

ÜNLÜ (HECE DÜŞMESİ) : İLERLE-

ÜNLÜ TÜREMESİ : azıcık

ÜNSÜZ YUMUŞAMASI : kaşığı

ÜNSÜZ TÜRMESİ : hakkı

ÜNLÜ DARALMASI : anlıyor

ÜNSÜZ DÜŞMESİ : yüksel-

ÜNSÜZ BENZEŞMESİ: sınıfça

sayfa 52 

anlama yorumlama

1-çok, hanımeli çanakkale atatürk kelimelerinde ünlü uyumları aranmaz çnkü birleşik sözcüklerdir...

(2soru): elma: "e" ince sesli "a" kalın seslidir byk ünlü uyumuna uymaz... "ANNE" : "a" kalın sesli "e" ince sessli dir byk ünlü uymna uymz... çamur: "a"düz ünlüsünden snra "a,e,ı,i," düz ünlsnden bir tnesi gelir "u"yuvarlak ünlüsü gelmez tavuk:"a"düz ünlüsünden snra "a,e,ı,i" bir tanesi gelir "u" ünsüzü gelmez

3.sorunun cevabı

kalınlık incelik uyumu B.Ü.U=geliyor,gülerken,yarınki ,sabahleyin,ekşimtrak,turunçgi l

sayfa 53 tablo;

Kelimeler------------- Ses olayı

Toprağa------- ünsüz yumuşaması

omzunda------ ünlü düşmesi

orağın--------- ünsüz yumuşaması

sarpça-------- ünsüz benzeşmesi

yurda-----------ünsüz yumuşaması

yükselen--------ünsüz düşmesi

kalbe------------ünsüz yumuşaması

sesizce----------ünsüz türemesi

alnına---------- ünlü düşmesi

tavrını---------- ünlü düşmesi

Sayfa 54 ve 55

1-

b,c,d,g,ğ ünsüz yumuşaması

p,ç,t,k " benzeşmesi

hece düşmesi " düşmesi

ünlü türemesi " türemesi

2-D,D,D,D,D

3-B 4C 5C 6A

Sayfa 55

Ölçme ve Değerlendirme

4. C)

5. C)Olayı ona da başdan sona anlat.

6. A)Elini hafifçe omzuma koydu, kulağıma eğildi.

7. Ünsüz yumuşaması

ölçme değerlendirme 8.soru tablo

1-b.ü.u uyuyor.............k.ü.u uyuyor

2-b.ü.u uyuyor.............k.ü.u uyuyor

3-b.ü.u uymuYOR..........k.ü.u uymuyor

4-b.ü.u uyuyor.............k.ü.u uymuyor

5-b.ü.u uymuyor...........k.ü.u uymuyor

6-b.ü.u uymuyor...........k.ü.u uymuyor

7-b.ü.u uyuyor.............k.ü.u uyuyor

8-b.ü.u uymuyor...........k.ü.u uymuyor

9-b.ü.u uyuyor.............k.ü.u uymuyor

10-b.ü.u uymuyor(-ken ekinden dolay).........k.ü.u uyuyor..!!

SAYFA 58:

5.ETKİNLİK:

yanlış yazılmış kelimeler-kelimelerin doğru yazımı-yazılış sebebi

- tv'de: TV de: tv büyük yazılır.

- baştanbaşa: baştan başa: ikilemeler ayrık yazılır.

- evde ki hesap: evdeki hesap: ek olan -ki bitişik yazılır.

- deniz altı(araç): denizaltı: birleşik yazılır.

- yaptıki: yaptı ki: bağlaç olan -ki ayrı yazılır.

- geldi: Geldi: cümledir. cümleler büyük harfle başlar.

- Ahmet bey: Ahmet Bey: özel isimlerden sonra gelen ünvanlar büyük harfle başlar.

- hiçmihiç: hiç mi hiç: -mi ayrı yazılır.

- gelmiyen: gelmeyen

- bir takım(insanlar): birtakım

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME:

1- 1. boşluk: birleşik

2. boşluk: birleşik

2-D, Y, Y

3-D

4-E

5-D

6-B

7-E

8-kelimelerin doğru yazılmış halleri: burnuna, Kazakça, terk etmek, redetmek, anlayacak, büyükçek, Karabük'e 23'te

9-bağlaç olan -ki, ek olan -ki, ilgi eki olan -ki

SAYFA 62:

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME:

1- 1.boşluk: üç nokta

2.boşluk: iki nokta

3.boşluk: -

4.boşluk: tırnak işareti

5.boşluk: parantez

2-D, D, Y, D

3-D

4-E

5-A

6-A

7-D

8-D

9-B

SAYFA 64-65

1. A

2. C

3. A

4. D

5. E

6. B

7. B

8. B

9. C

10. E

11. D

12. A

13. B

14. C

-ki, ek olan -ki, ilgi eki olan –ki

69 hazırlık 

1 )kökler ağaçlar için önemli organlardır çünkü ağaçların hayat kaynağı can damarı kökleridir ağacın kökü kurursa ağaçta kurur

2)değiştirilirr örneğinn armut ağacınaa elma aşısı yapılırr genleriyle oynanılır elma meyve verir

3) kelimeler kök halinde bulunur veya köklere bazı eklerin eklenmesiyle oluşur

4)oluşurr

5)dildeki gelişme ve değişme dilin canlı bir varlık olmasının kanıtıdır

İnceleme

1) heves isim kök

bil fiil

göz isim

***** isim ve fiil

2)ser kök

gi yapım eki

le çekim eki

5)çiçek basit

ayırtılmış türemiş

doksan basit

2.Etkinlik

isimden isim yapan kitap-çı arka-daş

fiilden isim yapan kaç-ak uy-um

fiilden fiil yapan anla-t

isimden fiiil yapan baş-la

3.Etkinlik

sırayla yasıorum

doğru

göz

git

yarat

inan

ağla

yaş

dar

garip

tembel

süz

dinle

sözcüğün türetilen yeniş sözcükler arasında bir ilişki vardır çünkü kökün üstüne ekler eklenerek yapılır

etkinlik 4)

dil birimleri ekleri sözcüklere yeni anlam katar sözcük üretir

sayfa 71 

6.etkinlik

basit kelimeler su,çabuk,adam,bardaklarıı,erke kler,kadıni ihtiyarı,kadına...türemiş kelimeler:boyacısı,satan,boyal ı,şekerci,iziznli,saygılı,parl atıp,ıslanıca,boyama,işlem,tut ku,

birleşik kelimeler:ayakkabı ,cumartesi

7. etkinlik

yapım eki almış kelimeler:ıslanınca,boyama,tut ku,işlem,boyacı,izin li,şekerci,yenmiş,

çekim eki almış kelimeler:bardaklarını,erkekle r,ihtiyarı,kadına,ış ıdı,askerler,ediyorlardı,kişil eri

yapım-çekim eki almış kelime:durmadan,üstünde,işleml erine

sayfa 76

1-Y,D,D

2-C

sayfa 77

3-B

4-B

5-kitab-ı ver:belirtme hali

kiatb-ı kaybolmuş:iyelik eki

gez-i güzeldi:fiilden isim yapan ek

okul-a gitti:yönelme hali

saat üçe beş kal-a geldi:zarf fiil eki

eli kan-a-dı:isimden fiil yapan ek

8-kiloca o….:bakımından anlamı

yürekler acısı…….:abartma anlamı

böyle çocukça……:benzerlik anlamı

dayımlar yaza…..:yok

sınıftaki Ali’ler……:aynı adı taşıyanlar

gelen misafirleri kapıda……:bulunma hali

gelen misafirleri ayakta……..:bulunma hali

bireden ayağa…….:ayrılma hali

senden iyi arkadaş…….:ayrılma hali

bence bu kazak……..:göre anlamı

küçükken sıkıntıdan…….:ayrılma hali

her taraf kağıttan…….:ayrılma hali

bir saat önce seni okulda………:bulunma hali

işe gitmek……….: yönelme hali

sayfa 77

3-B

4-B

5-kitab-ı ver:belirtme hali

kiatb-ı kaybolmuş:iyelik eki

gez-i güzeldi:fiilden isim yapan ek

okul-a gitti:yönelme hali

saat üçe beş kal-a geldi:zarf fiil eki

eli kan-a-dı:isimden fiil yapan ek

8-kiloca o....:bakımından anlamı

yürekler acısı.......:abartma anlamı

böyle çocukça......:benzerlik anlamı

dayımlar yaza.....:yok

sınıftaki Ali'ler......:aynı adı taşıyanlar

gelen misafirleri kapıda......:bulunma hali

gelen misafirleri ayakta........:bulunma hali

bireden ayağa.......:ayrılma hali

senden iyi arkadaş.......:ayrılma hali

bence bu kazak........:göre anlamı

küçükken sıkıntıdan.......:ayrılma hali

her taraf kağıttan.......:ayrılma hali

bir saat önce seni okulda.........:bulunma hali

işe gitmek..........:yönelme hali

Sayfa 78

Hazırlık

1-)Tas:içine sulu şeyler konan kap 

2-)Tam olarak yazamayız.Ancak yakın bir şekilde yazabiliriz.

3-)t.a.s seslerini duyduğumuzda zihnimizde tasın görüntüsü oluşur.

4-)Örneğin bir varlık olan bardak b,a,r,d,a,k seslerinden oluşur aklımıza bardak gelir.Bu söze katlıyoruz.

5-)Bir kelime bir iletişimde gösteren vazifesi görü.Bir kelime duyulduğu vakit kelimeyi oluşturan sesler kelimenin görüntüyle zihinde birşleşir ve böylece iletişim gerçekleşmiş olur.

1.etkinlik

1-)Kavram:Bir nesnenin zihindeki genel tasarımıdır

Kavramlaştırma:Zihinde yapılan somutlaştırmadır.

Terim:Bilim,sanat,meslek dalıyla veya bir konu ile ilgili özel ve belirli bir kavramı karşılayan kelimeye denir.

İmge:zihinde tasarlanan ve gerçekleşmesi özlenen şey.

2-)Duyu organlarının dıştan algıladığı nesnenin bilince yansıyan benzeri.

İnceleme

1-)hayaletler : soyut

bahar : somut

tepeden : somut

yıldızlar : somut

gece : somut

haya l: soyut

düşünce : soyut

2-)Somut:Beş duyu organıyla algılayabildiğimiz kavramlar somuttur.Somut kavramlar dış dünyaya bağlı olan kavramlardır.öncelikle göze hitap eder

Soyut:Beş duyu organımızla algılanamaz .Şiire derinlik zenginlik katar.

5-)somutlaşırarak.

Sayfa79

2.etkinlik

*trombositler,kemik iliği,damar çeperleri =Terim

Parçanın bütünü tıp

*estetik,zevk,zeka,irade,olgu= Terim

Parçanın bütünü felsefe

*Billur bir kadehe benziyırun sen =İmge

olmazsa olmaz.

3.etkinlik

ev=yuva,villa,yalı,kulübe,şato ,konut,daire,gecekon du,hane,daire.

Anlama ve Yorumlama

at : yolla

ışıklarla : nurla

kalbimin : yüreğimin

geldim : vardım

kapına : eşiğine

yollardan : diyarlardan

uzak : ırak

şarkı : türkü

.

.

.

Anlam bozukluğu olur.

15. Etkinlik-

• Aşk-ı Memnu romanında öyküleyici ve betimleyici anlatım kullanılmıştır.

• Romanda dil göndergesel işlevdedir.

• Söylenmek istenilenin karşı tarafa(alıcı) tam anlamıyla çağrışım yapması, anlatıla doğrultusunda seçilen anlatım türü ve dilin işlevi ile ilgilidir.

16. Etkinlik-

• Aşk-ı Memnu romanı realizm akımı doğrultusunda kaleme alınmıştır.

• Realist anlayış Aşk-ı Memnu romanındaki olay örgüsü, kişiler, zaman ve mekan unsurları ile romanın temasının gerçekçi bir dille anlatılmasını ve okurda gerçeklik duygusu uyandırmasını sağlamıştır.

Romantizm:

- Sefiller, Yazarı: Victor Hugo, Konusu: “Jan Valjan’in yaşamı”

Realizm:

- Madame Bovary, Yazarı: Gustave Flaubert, Konusu: Yasak Aşk

17. Etkinlik-

Okuduğunuz herhangi bir romanla ilgili (ör. Aşk-ı Memnu) kişisel duygu ve düşüncelerinizi yansıtan yazılar kaleme alınız.

sayfa 80
Ölçme ve Değerlendirme
1-somut
2-D,Y
3-C
4-D
sayfa 83
4.Etkinlik
kuşun kanadını tedavi ettirdi = gerçek anlam
Uçağın kanadında arıza çıktı = yan anlam
Kırıldı kanadım kaldım çaresiz = mecaz anlam
Takımın sağ kanadı bu maçta iyiydi = terim anlam

sayfa 84
3.Macera başlamak üzereymiş o gün,
Sürücelmiş bu ateş yıllarca ... istiare yapılmıştır benzetilen ateş
4.Bir ruh o derin bahçede ...ruh kelimesi insan sözcüğü yerine kullanılmıştır mecazı mürsel yapılmıştır
5.Ey benim sarı tamburam,
sen ne için inlersin?
içim oyuk.... hem mecaz hem gerçek anlamını düşündüren sözcükler vardır tamburanın içi gerçekten oyuktur ayrıca kişi mecaz olarak içim oyuk derken derdini ifade etmek istemiştir kinaye sanatı yapılmıştır
6.hediye namıyla bir şey gönderme.... Huzuri
şair burada cimri ve bencil birisini eleştirmektedir "komşun evi yanar iken söndürme" derken tam tersini imalı bir şekilde ifade etmek istiyor yani tariz sanatı yapılmıştır

SAYFA 85
kara gönlümde.....:mecaz:kötü yerine kara adlandırılmış.
ani bir üzüntü......:benzetme:dertleri ni, sıkıntılarını alev gömleğine benzetmiş.
kır ata......:deyim aktarması:insana özgü birşey doğaya aktarılmış.
ayağını yorganına....:kinaye:hem gerçek anlamı hem mecaz anlamı vardır.
hafız osman........:benzetme:hafız osmanı ışıka benzetiyor.
mor menekşe.......:deyim aktarması:insana özgü birşey doğaya aktarılmış.
her nereye.....:tariz:gerçekten böyle birşey olmaz tam tersini kastedmek istiyor.
böyle çalışırsan....:tariz:tam tersini söylemek istiyor.
gönlüm gibi.....:teşhis:mektubu kişileştirmiştir.
evden izin.....:ad aktarması:iç-dış ilişkisi. evden değil içindekiler kastedilmiş.
şişler hazır........:ad aktarması:iç-dış ilişkisi.mangal değil içindeki kastedilmiş.

sayfa 86
1-boşluklar
*mecazı mürsel
*kişileştirme
*temel anlam
*açık istiare
2-D,Y,D

sayfa 87
3-E
4-A
5-D
6-A
7-C

sayfa 88
8-D
9-D
10-C

Sayfa 89
2. soru çok eşli anlamlı oldugu için
5. soru hayır yok yüz organ olarak digeri ise rakamsal

sayfa 91
1)yazı yazmaktan elim koptu,yazın piknikte top oynuyoruz
bagdan üzüm topladık.bag evinde annenlermi var
ayşegül bize geldi
arkadaşıma gül aldım
3 etkinlik)yaşı eş sesli
güçlü)eş anlamlı
aglrım)zıt anlamlı
eşimiz)yakın anlamlı

sayfa 93
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME:
1-Y, D
2-eş anlamlı, zıt anlamlı, eş sesli bu sıraya göre yazıyorum
-mektep:yok-yok
-endişe:yok-yok
-ak:siyah-yok
-yok-tembel-yok
-yok-kısa-yok
-surat-yok-sayı,yüzmek,para
-yok-kaybet-kazan,kazanmak
-kırmızı-ver-yok
3-kelimeler ve eş anlamları
yaşlı: ihtiyar
gelecek: istikbal
hayat: yaşam
tekrarla: yinele
yenilgi: mağlubiyet
duy: işit
öykü: hikaye
eser: yapıt
sene: yıl
akran: yaşıt
şen: neşeli
olasılık: ihtimal


sayfa 95
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
BOŞLUKLAR:
1-yan, mecaz, mecaz
2-D, Y, D
3-E
4-C

Sayfa 97
Hazırlık Çalışmaları
1-)Konuşmak v.b istediğini yap biliyorsun kendıne gore yap
2-)aileler oturmuş yemek yiyor dinlenenler büyük ağaçlar ne görüyorsan yaz
3-)Kelime grubu=En az İki kelimeden oluşur.

İnceleme sayfa 97
1=Rivayet ederler
bu kent,toprağı cevher,
suyu kevser
havası miskü amber
hasılı cenner misali bi yermiş
hele kentin ortasına öyle bir konak kurulmuşki
görenlerin parmağı ağzında kalırmış.
Kelime Grupları En az iki kelimeden oluşur
anlam ve şekil bakımından uyumlu olması

Sayfa 98
2. Anlam bütünlügü, iki ya da daha fazla kelimenin oluşması, belirli bir düzen kural için oluşuyor.
3. Mecaz anlam kazanıyor. Monotami metin olacaktır.

ECİR ve SABIR
1.
3. En az iki kelimeden oluşur.
4. Kullanılamaz. Çünkü mecaz anlam taşırlar.
5. En az iki kelime, mecaz anlam, kısa ve özlü anlatım, kalıplaşmış sözlerdir ve mastar şeklindedirler.

Sayfa 99
4.etkinlik:
dilinde tüy bitmek: bir şeyi tekrar tekrar söylemekten usanmak
agzında bakla ıslanmamak: hiç sır saklamamak
çenesi düşmek: çok konuşmak
diş geçirememek: gücü yetmemek
elinden tutmak: yardım etmek
ayak diremek: inat ve ısrar etmek
devede kulak: çok önemsiz ya da çok az
agır başlı olmak: ciddi olmak, davranışlarda aşırıya kaçmamak
el üstünde tutmak: bir kimseye çok saygı ve sevgi göstermek
baş göz etmek: birisini evlendirmek
aklı yatmak: bir işin olabilecegine inanmak
ortalıgı ayaga kaldırmak: çok gürültü etmek
anasının gözü: kurnaz, becerikli, çıkarcı
bir ayagı çukurda olmak: yaşlı, yaşayacak az zamanı kalmış olmak.

SAYFA 101

7.ETKİNLİK
BELİRTİLİ İSİM TAMLAMALARI:
-benim saçlarım
-havvanın saçları
-halının içi
BELİRTİSİZ İSİM TAMLAMASI:
-misafir odamızdaki
ZİNCİRLEME İSİM TAMLAMASI:
-okul kitabımdaki maymunun burnu


8.etkinlik:
BELİRTİLİ İSİM TAMLAMALARI:
-kasabanın omzunda
-kasabamızın sabahları

BELİRTİSİZ İSİM TAMLAMASI:
-ayva agacına
-emir dagları
-gümüş rengi
-gökyüzü

sayfa 102
9.etkinlik:
a. -
b. -

SIFAT TAMLAMASI
-bu ugultu
-bu ateş
-akşam havası
-küflü aynalarında
-kırık masalarında
c.-
ç.-

10. etkinlik : -

sayfa 103
11.etkinlik:
BAGLAMA GRUBU
-bilinçli ya da bilinçsiz
-olay ve eylem
-acı ve ıstırap
-başlayan ve biten
-ulaşılamayan ya da ulaşılmakta
b. sıfatları baglamış.

12.etkinlik:
a.
EDAT GRUBU
-onun tarafından sevildigim için
-bir kadın gibi
-o kadar
-egemenligine karşı
b. -

sayfa 104
13.etkinlik: zaman su gibi geçiyor. hastalandıgı için okula gelmedi. sana göre herşey kolay. tabanca ile iki el ateş ettim. sokaga dogru yürüdü. üç yıl önce okula başladı. hastalandıgından dolayı okula gelmedi.

14.etkinlik:
ÜNLEM GRUBU
-ey fazilet ve nezaketin payı
-ey korku agırlıgından iki büklüm gezmeye alımış zengin-fakir herkes
-ey hicran üzgünü ana
-ey egilmiş esir baş

15.etkinlik: burada seslenme var.

16.etkinlik:
UNVAN GRUBU
-akif efendi
-murat dayı
-imdadın halil

Sayfa 106
19.etkinlik:
isim unsuru + sıfat-fiil = sıfat fiil grubu
çocugun üzerinden çocugun üzerinden
bir kemik bırakmış bir kemik bırakmış

20.etkinlik:
isim unsuru + zarf-fiil = zarf-fiil grubu
üstünü örtüp üstünü örtüp
purluga doldurunca purluga doldurunca

Sayfa 107
21.etkinlik:
büyük basamaklı sayı + küçük basamaklı sayı = sayı grubu
otuz beş otuz beş
kırk yedi kırk yedi

Sayfa 108
Ölçme ve Degerlendirme
1.C
2.D
3.D
4.A
5.A
6.B
7.B
8.D
9.C
10.B



sayfa 109:
ölçme ve değerlendirme:
1-C
2-D
3-D
4-A
5-A
6-B
7-B
8-D
10-B

sayfa 111 ve 112
ÜNİTE SONU ÖLÇME VE DEĞERLENDİME
1-B
2-A
3-E
4-C
5-C
6-C
7-E
8-D
9-E
10-A

sayfa 115;
Metninin altındaki soruların cevabı:
1.soru:noktayla ayrılması ve cümleyi oluşturan öğelerin bulunması...
2.soru:yüklem cümlede yargı bildirir...bu nedenle önemlidir...
3.soru:isim-fiil cümlesidir...(oradn herhangi bir cümle seç...)
4.soru:yargı üzerinde taşır.bir yüklem bir cümledir!
5.soru:kelime grupları birbirinden ayrılamaz...onlar kalıplaşmışlardır,bir bütünlerdir....!

Sayfa 116
13 ve 14. YY'ın ÖğretiCi MetinLeri ;
NesirNazım'dır..

sayfa 117
2.Etkinlik
Bunlar bu atı ,düğün koşusunda koşmak için hazırlıyorlar.(bunlar:özne,düğ ün koşusunda koşmak için:zarf tümleci,hazırlıyorlar:yiklem)
Biletlerini alıp üçüncü mevkiye yrleşince rahat ettiler.(gizli özne "onlar",üçüncü mevkiye yerleşince:zarf tümleci,rahat ettiler:yüklem)

sayfa 118
ölçme değerlendirme
1)..geçişli fiil...
..zarf tümleci...
2) D,D,Y,D,D,Y
3-D
4-A
5-A
6-C

sayfa 123
1).....BASİT CÜMLE....
.....BAĞLI CÜMLE...
2) D,D
3-A 4-A 5-B
6)HALİNİ BELİRTMEK,ANLAMI PEKİŞTİRMEK İÇİN YAN CÜMLE GEREKLİDİR.
7)İSİM CÜMLESİDİR
YAPISI SIRALI CÜMLE
8)BİRLEŞİK CÜMLE:Ğ I C Ç
SIRALI CÜMLE:E H A
BAĞLI CÜMLE:F G
BASİT CÜMLE D B-----120-----

Hazırlık
1-Yaprak,gövde ve gül
2-Cümleninde yapısı vardır.Bu yapıyı yüklem,özne ve yardımcı öğeler oluşur.
4-Cümlede bulunan yargı cümlenin türünü değiştirir.
5-Bu cümlede yargı bildiren sözcük yoktur.Eksiltili cümledir.


-----121-----

1-Cümlede bulunan kelime grupları cümledeki anlam genişlemesini sağlar.

2-İsim cümlesine örnekler:
Ve bu beyhu****k ve boşluk duygusu onu çökertir.
Halbuki bu bir vehimden başka bir şey değildir.
Zaman her an akar.
Saniyeler dakika, dakikalar saat, saatlar gün, günler hafta, haftalar ay, aylar sene ve seneler asır olur.

3-Şüphesiz insan yaptığından daha fazla bir şeydir.
Fakat yaptığını, yapan olduğunu bilmek yapılacak olan için kuvvetli bir destek olur.
Zamanı, Zenon'un oku gibi an aşarken, hayat bize durur gibi gözükür.

4-Bulunduğu yer ile ulaşacağı yere bakar, ümitsizliğe düşer; o zamana kadar ele geçirdiği şeylerin bir değeri olmadığı zehabına kapılır.
Zaman şuuru bize hayatın durucu değil, akıcı; statik değil, dinamik vir vakıa olduğunu öğretir.
İki adım ötesini görmek, ilerlememiz için yeter.
Bu cümlelerde noktalama işaretleriyle birbirine bağlanmıştır.

5-Böylelikle bir de bakarız ki uzaktan aşılmaz görünen dağları aşmış bir konaktan başka bir konağa ulaşmışızdır.
Zaman şuuruna sahip olmayan bir kimse, anın yeniliğini ve geçiciliğini ve istikbalde mutlaka ulaşacağını vazıh olarak düşünemez.
bu cümlelerde ise bağlaçlarla bağlanmıştır.Örneğin "ki" "ve" gibi

7-Her zaman için isim cümleleri , anlamı aktarmak için yeterli olmayabilir.Bu durumlarda fiil cümleleri kullanılmaya ihtiyaç duyulur.



-----122-----

1-Bağlı cümleleri birbirinden ayırdığımızda anlamda eksiklik olur.
2-Duyumaz.Çünkü mola kelimesi yeterlidir.

3-ETKİNLİK
Önümüzde bir ova karşımızda daire içinde iç içe sarı, kızıl, mor ve dumanlı dağlar var
İki gözü iki çeşmeydi
Mermer iyi taştan, iyilik iki baştan gelir

Yüklemli halleriyle daha etkilidir.

5-ETKİNLİK
--->Gerçek kendisini zor teslim eder çünkü canlıdır, değişkendir.
Yapısına Göre:Sıralı cümle
Yükleminin türüne göre:İsim Cümle
Yüklemin yerine göreurallı Cümle

--->Canlı ve değişken olduğu için de bir kere teslim alınınca sürgit elimizde kalmaz
Yapısına Göre:Birleşik Cümle
Yükleminin türüne göre:Fiil Cümlesi
Yüklemin yerine göreurallı Cümle

--->Bu sebeple gerçekle girişilecek savaşın sonu yoktur.
Yapısına Göre:Birleşik Cümle
Yükleminin türüne göre:İsim Cümlesi
Yüklemin yerine göreurallı Cümle

--->Bu savaşın zaferi sürekliliğindendir.
Yapısına Göre:Basit Cümle
Yükleminin türüne göre:İsim cümlesi
Yüklemin yerine göreurallı cümle

-----123-----

1-Basit cümle
Bağlı cümle

2-D-D

3-A
4-A
5-B
6-Halini belirtmek anlamı pekiştirmek için öznenin yan cümle gereklidir.
7-Yapısı:sıralı cümle
Yüklemin türüne göre:İsim cümlesi
8-BİRLEŞİK CÜMLE:Ğ I C Ç
SIRALI CÜMLE:E H A
BAĞLI CÜMLE:F G
BASİT CÜMLE: D B-----120-----

Hazırlık
1-Yaprak,gövde ve gül
2-Cümleninde yapısı vardır.Bu yapıyı yüklem,özne ve yardımcı öğeler oluşur.
4-Cümlede bulunan yargı cümlenin türünü değiştirir.
5-Bu cümlede yargı bildiren sözcük yoktur.Eksiltili cümledir.


-----121-----

1-Cümlede bulunan kelime grupları cümledeki anlam genişlemesini sağlar.

2-İsim cümlesine örnekler:
Ve bu beyhu****k ve boşluk duygusu onu çökertir.
Halbuki bu bir vehimden başka bir şey değildir.
Zaman her an akar.
Saniyeler dakika, dakikalar saat, saatlar gün, günler hafta, haftalar ay, aylar sene ve seneler asır olur.

3-Şüphesiz insan yaptığından daha fazla bir şeydir.
Fakat yaptığını, yapan olduğunu bilmek yapılacak olan için kuvvetli bir destek olur.
Zamanı, Zenon'un oku gibi an aşarken, hayat bize durur gibi gözükür.

4-Bulunduğu yer ile ulaşacağı yere bakar, ümitsizliğe düşer; o zamana kadar ele geçirdiği şeylerin bir değeri olmadığı zehabına kapılır.
Zaman şuuru bize hayatın durucu değil, akıcı; statik değil, dinamik vir vakıa olduğunu öğretir.
İki adım ötesini görmek, ilerlememiz için yeter.
Bu cümlelerde noktalama işaretleriyle birbirine bağlanmıştır.

5-Böylelikle bir de bakarız ki uzaktan aşılmaz görünen dağları aşmış bir konaktan başka bir konağa ulaşmışızdır.
Zaman şuuruna sahip olmayan bir kimse, anın yeniliğini ve geçiciliğini ve istikbalde mutlaka ulaşacağını vazıh olarak düşünemez.
bu cümlelerde ise bağlaçlarla bağlanmıştır.Örneğin "ki" "ve" gibi

7-Her zaman için isim cümleleri , anlamı aktarmak için yeterli olmayabilir.Bu durumlarda fiil cümleleri kullanılmaya ihtiyaç duyulur.



-----122-----

1-Bağlı cümleleri birbirinden ayırdığımızda anlamda eksiklik olur.
2-Duyumaz.Çünkü mola kelimesi yeterlidir.

3-ETKİNLİK
Önümüzde bir ova karşımızda daire içinde iç içe sarı, kızıl, mor ve dumanlı dağlar var
İki gözü iki çeşmeydi
Mermer iyi taştan, iyilik iki baştan gelir

Yüklemli halleriyle daha etkilidir.

5-ETKİNLİK
--->Gerçek kendisini zor teslim eder çünkü canlıdır, değişkendir.
Yapısına Göre:Sıralı cümle
Yükleminin türüne göre:İsim Cümle
Yüklemin yerine göreurallı Cümle

--->Canlı ve değişken olduğu için de bir kere teslim alınınca sürgit elimizde kalmaz
Yapısına Göre:Birleşik Cümle
Yükleminin türüne göre:Fiil Cümlesi
Yüklemin yerine göreurallı Cümle

--->Bu sebeple gerçekle girişilecek savaşın sonu yoktur.
Yapısına Göre:Birleşik Cümle
Yükleminin türüne göre:İsim Cümlesi
Yüklemin yerine göreurallı Cümle

--->Bu savaşın zaferi sürekliliğindendir.
Yapısına Göre:Basit Cümle
Yükleminin türüne göre:İsim cümlesi
Yüklemin yerine göreurallı cümle

-----123-----

1-Basit cümle
Bağlı cümle

2-D-D

3-A
4-A
5-B
6-Halini belirtmek anlamı pekiştirmek için öznenin yan cümle gereklidir.
7-Yapısı:sıralı cümle
Yüklemin türüne göre:İsim cümlesi
8-BİRLEŞİK CÜMLE:Ğ I C Ç
SIRALI CÜMLE:E H A
BAĞLI CÜMLE:F G
BASİT CÜMLE: D B

sayfa 124
tablo
birleşik cümle
ğ,ı,c,ç

sıralı cümle
e,h,a

basit cümle
d,b

bağlı cümle
f,g


125-127. sayfalar
hazırlık 1.soru: lokomotifitir. cünkü;trenin her bölmü ona bağlıdır.
2.soru:kelime grupları
3.soru:ilietişimin olması için iki kişi olması lazım.bir gönderici iki alıcı ve diğer unsurlar kanal bağlam gibi...
4.soru : ortam, mekan cok önemlidir. söylenmek istenen söz söyleneceği yerinde anlamlıdır bu karsısındaki kişinin anlaması için önemlidir.
sayfa 127 1. etkinlik:cümlede götürüverdi kelimesi olmasaydı herhengi bir yargıya ulaşamazdık. cünkü; yargıyı bildiren bir sey olmazsa birsey anlamayız.
ANLAMA YORUMLAMA
1:toplarım kelimesi yanlıştır. cünkü; özne cogulken yüklem cogul, tekilken yüklem tekil olmak zorundadır.
2.etkinlik: birinci cümle: taksiyle
ikinci cümle: okula
üçüncü cümle: kış mevsiminde
dördüncü cümle: ben'dir.

----130-----

1-Şiirde dilek tasarlama kipleri , metinde ise haber kipleri kullanılmıştır.
2-Şiirsel işlev,Alıcıyı harekete geçirme işlevi
3-Kanal kontrol işlevi,Göndergesel işlev
4-Şiir coşku ve Heyacan bildirmek için yazılmıştır,roman ise kurmacadır herhangi bir bilgi vermez.

-----131-----

1.ETKİNLİK

Söyleme........Dilek kipi
bakma...........dilek kipi
olur..............haber kipi
dolsun........dilek kipi
tükürsün..........Dilek kipi

Anlama ve Yroumlama
1-Bilgi vermek için bu işleve ihtiyaç duyulur.
2-Bu işlev bilgi vermek amacıyla kullanıldığında cümleler nesnel olmalıdır.
3-Haber cümlerier genellikle bir olayı anlatmak amacıyla veya bilgi verme sırasında kullanılır.Örneğin;Gazetelerde ki haberler...
4-Ek fiillerden biri ile sağlanmıştır(-di, -miş, -sa,-se)
5-Haber kipleri

2.ETKİNLİK

Dün; Başbakan dün geldi
Bugün;başbakan buraya geliyor.
Yarın;başbakan yarın sabah burada olacak.

-----132-----

1-Doğru-Yanlış
2-A
3-D
4-E
5-Miş'li gemiş zaman ile Di'li geçmiş zaman kullanılır.

-----133-----

HAZIRLIK

1-Dilek kipleri kulanılır.
3-Dilek kipleriyle anlatılılabilir.
4-Haber cümleleri bilgi vermek bir olayı anlatmak amacıyla,dilek kipleri dilek ,istek ve hayallerimizi anlatırken kullanılır.

-----134-----

1-Kevser terliklerim nerede?
Kırıklarını bulursan yapıştırmamazlık etme.
Çorba mı o?
Gidiyoruz işte, görmüyor musun?
Bu cümleler Dilep kipleriyle kurulmuştur

2-Cümlerlerde zaman kavramı yoktur.
3.Dilek ve istek bildirmek için kullanılır.
4-Ah pek üzüldüm!
Yiyemez olası!
Koşsana Kevser, kazıklar ağası!
Şeytan diyor ki al tehncereyi geçir kafasına!

—–135—–
1.ETKLİNLİK
-Kaçıncı
-Nasıl
-nereden
-kim
-ne zaman
-nasıl
-niçin
-musunuz
Soru cümleleri kanal kontrol işlevinde kullanılır.
Anlama ve Yorumlama
3.ETKİNLİK
1-Cümle…Sitem
2-Cümle…abartma
3-Cümle…şaşırma
4-Cümle…merak
5-Cümle…rica
6-Cümle…merak
7-Cümle…merak
136:
1- y,d
2-D
3-C
4-B
5-E
6-E
sayfa 136 ölçme ve değerlendirme
1- yalnış, doğru
2- D
3- C
4- B
5- E
6- E
137-138 :
sayfa:137
inceleme
1- sakın bilme
sakın konuşma
sakın bakma
sakın yazma
sakın gelme
sakın işitme
2- ‘-me,-ma’ olumsuzluk ekleriyle sağlanmıştır
1. etkinlik
sırayla yazıyorum
soruyla sağlanmış
soruyla sağlanmış
soruyla sağlanmış
”ne” bağlacıyla sağlanmış
”ne” bağlacıyla sağlanmış
”ne” bağlacıyla sağlanmış
sayfa 139 4. etkinlik
ç.isim cümlesi olumsuz
f.olumsuz isim
ğ.dilek olumlu
h.olumsuz dilek cümlesi
ÖLÇME DEĞERLENDİRME
1-Haber,istek
2-
d,y,?,y
3-C
4-D
5-D
6-D
7-A
8-C
9-B
sayfa 145-146 ve 147
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
1.)......tanım.....
..........öznel.....
.....benzetme....
......ihtimal...
.......tasarı.......
...öneri......
...ön yargı........
2.) ......tanımlama....
.....üslup.....
......karşılaştırma...
....benzetme.....
......nesnel...
....eleştri.....
...varsayım.....
.........öneri....
......tasarı.....
.....ihtimal....
.....ön yargı.....
...neden-sonuç....
....amaç-sonuç....
.....şart.....
3.)Y,D,Y,Y,D,D,D
4-A, 5-D, 6-B, 7-E, 8-D,9-B

SAYFA 151
7.ETKİNLİK:
anlatımı bozuk cümleler, anlatım bozukluğunu nedeni, cümlenim doğru biçimi sırasıyla yazıyorum
-hepsi ve daha fazlası az sonra: gereksiz sözcük kullanımı: hepsi ve fazlası az sonra
-fabrika ticari ve polis otosu üretimine eçen yıl ara verdi: tamlama yanlışlığı: fabrika ticari oto ve polis otosu üretimine geçen yıl ara verdi
-hangisinin başarılı hangisinin başarılı olmadığını öğreneceğiz: yardımcı fiil eksikliği: hangisinin başarılı olduğunu hangisinin başarılı olmadığını öğreneceğiz
-senin yüzünden sınıfı geçebildim: kelimelerin yanlış anlamda kullanılması: senin sayende sınıfı geçebildim
-aldığı kumaşın rengini beğenmediği için geri vermeyi düşünüyor: belirtili nesne eksikliği: aldığı kumaşın rengini beğenmediği için kumaşı geri vermeyi düşünüyor
-düşünceler zamanla değişirler: özne-yüklem uyumsuzluğu: düşünceler zamanla değişir
-kimse seni suçlamıyor, aksine senin haklı olduğunu düşünüyor: özne eksikliği: kimse seni suçlemıyor, aksine herkes senin haklı olduğunu düşünüyor
-bu güçlüklere nasıl göğüs gerdi, nasıl başa çıktı? : zarf tümleci eksikliği: bu güçlüklere nasıl göğüs gerdi, güçlüklerle nasıl başa çıktı?
-duvarları kirletmek, yazı yazmak kesinlikle yasaktır: dolaylı tümleç eksikliği:
duvarları kirletmek, duvarlara yazı yazmak kesinlikle yasaktır
-görüşlerime katılmadığınızı, karşı çıkıp eleştirdiğinizi bilmiyor değilim: gereksiz sözcük kullanımı
-birçok kişiler böyle düşünüyor: özne-yüklem uyumsuzluğu: birçok kişi böyle düşünüyor
-güç ve müşkül zamanlarda üstüne düşeni yerine getirir: aynı anlamda kelimelerin kullanılması: güç zamanlarda üstüne düşeni yerine getirir